Anaokulumuz, güvenli ortamı ve uzman kadrosu ile çocuklarınıza mutlu ve başarılı bir gelecek sunuyor, keşfedin!

Hafta içi : 09:30 - 18:00
+90 212 706 86 56
info@anaokuloncesi.com.tr

Okul Öncesi Orman Okulu

31 Mayıs 2025 by Site Editörü 42 Görüntüleme

Okul Öncesi Orman Okulu

Orman okulu, çocukların öğrenme süreçlerini doğayla iç içe ve deneyim temelli bir şekilde gerçekleştirdikleri alternatif bir eğitim yaklaşımıdır. Geleneksel sınıf ortamlarının dışında, açık hava ve doğal alanlarda gerçekleştirilen bu eğitim modeli, çocukların fiziksel, duygusal, sosyal ve bilişsel gelişimlerini desteklemeyi amaçlar. Öğrenmenin yapılandırılmış değil, çocuğun kendi merak ve ilgisi doğrultusunda, özgür oyunla şekillendiği bir pedagojik felsefeye dayanır.

Orman okulu kavramının kökleri 1950’li yılların Danimarka’sına dayanmaktadır. Danimarkalı bir anne, çocuklarıyla birlikte düzenli olarak orman gezilerine çıkarak bu gezilerde çeşitli doğa temelli öğrenme deneyimleri tasarlamıştır. Bu yaklaşımın çocukların gelişimine olan olumlu etkileri görülünce, zamanla ülke genelinde benimsendi ve “Skovbørnehave” (orman anaokulu) olarak adlandırılan okullar kuruldu. Ardından İsveç, Almanya ve Birleşik Krallık gibi Avrupa ülkelerinde de yaygınlaştı. 1990’larda İngiltere'de yapılandırılmış eğitim programlarına entegre edilen orman okulu modeli, bugün dünya genelinde alternatif pedagojik yaklaşımlar arasında güçlü bir yer edinmiştir.

Doğayla İç İçe Öğrenme, Özgür Oyun ve Keşif

Orman okulu eğitim modeli, çocukların doğayla sürekli temas halinde olduğu ve planlı-ama-esnek öğrenme süreçlerine odaklandığı bir yaklaşımdır. Eğitimcinin rehberliğinde, çocuklara doğada özgürce oynama, keşfetme, problem çözme ve risk alma fırsatları sunulur. Bu yönüyle Reggio Emilia ve Montessori gibi çocuk merkezli yaklaşımlarla ortak noktaları bulunmaktadır. Ancak orman okulu, mekânsal olarak doğayı merkezine almasıyla bu yaklaşımlardan ayrılır.

Doğada kontrolsüz risk yoktur; ancak çocuklar tırmanmak, yüksekten atlamak, sivri çubuklarla uğraşmak gibi eylemlerle kontrollü riskler alarak motor becerilerini, özgüvenlerini ve karar verme becerilerini geliştirirler. Bunun yanında; orman okulu eğitimcisi, geleneksel öğretmen rolünden çok daha farklıdır.

Bilgi aktarıcısı değil, çocukların doğayla bağ kurmasına yardımcı olan bir kolaylaştırıcıdır. Soru sormaya, gözlem yapmaya, rehberlik etmeye ve güvenli ortamı sağlamaya odaklanır.

Doğal Materyallerle Etkileşim: Taş, toprak, su, yaprak, dal gibi doğal malzemeler çocukların hem duyusal gelişimini destekler hem de sınırsız oyun imkanı sunar.
Hava Koşullarına Göre Adaptasyon: Çocuklar doğanın değişkenliğini deneyimler; yağmur, rüzgar, çamur, kar gibi unsurlar eğitimin doğal bir parçasıdır.
Serbest Oyun Zamanları: Çocukların yönlendirilmeden oyun kurdukları zaman dilimleri, hayal gücü ve etkileşimlerini geliştirir.

Orman Okulunun Etkileri

Orman okullarıyla ilgili yapılan araştırmalar, bu yaklaşımın çocuk gelişimi üzerindeki olumlu etkilerini bilimsel olarak da ortaya koymaktadır. Özellikle Avrupa’da yapılan uzun süreli gözlemler ve akademik çalışmalar, orman okullarının çocukların çeşitli gelişim alanlarında anlamlı farklar oluşturduğunu göstermektedir.

Almanya’da 1990’lardan itibaren yaygınlaşan Waldkindergarten (Orman Anaokulu) modeli, çocukların haftanın 4-5 günü ormanda eğitim aldığı sistemlerdir. Yapılan çalışmalarda bu okullara devam eden çocukların; konsantrasyon sürelerinin daha uzun, sosyal etkileşimlerinin daha olumlu olduğu ve kendi başlarına problem çözme oranlarının daha yüksek olduğu tespit edilmiştir.

İskoçya’da 2000’li yılların başında başlayan Forest School Scotland projesi, özellikle sosyoekonomik dezavantajlı bölgelerde doğa temelli öğrenmenin faydalarını ortaya koymuştur. Bu projelerde; özgüveni düşük çocukların kendine güvenlerinin arttığı, davranışsal sorunların azaldığı ve duyusal bütünleme sorunlarının gerilediği rapor edilmiştir.

Son yıllarda ülkemizde de orman okulu yaklaşımına ilgi artmaktadır. İstanbul, İzmir, Ankara gibi büyük şehirlerde doğa temelli anaokulu girişimleri görülmektedir. Milli Eğitim Bakanlığı bazı pilot bölgelerde doğa temelli okul öncesi eğitim programları uygulamaya başlamış; öğretmen eğitimleri bu yaklaşıma göre yeniden yapılandırılmıştır.

Orman okulu, çocukların öğrenme süreçlerini doğayla iç içe ve deneyim temelli bir şekilde gerçekleştirdikleri alternatif bir eğitim yaklaşımıdır.

Çocuk Gelişimi ve Çevresel Bilinç

Orman okulu yaklaşımı sadece bireysel gelişimle sınırlı kalmaz; aynı zamanda çocuklarda çevresel bilinç, doğa sevgisi ve sürdürülebilirlik farkındalığı da oluşturur. Doğayla erken yaşta kurulan bağ, çocuğun yaşam boyu doğayı sevmesini ve korumasını sağlar. Orman okullarında; geri dönüşüm bilinci kazandırılır.

Hayvanlar, bitkiler ve doğa olaylarıyla ilgili bilgiler verilir. “İz bırakmadan doğada bulunmak” gibi ilkelere dikkat edilir. Doğal ortamlar çocuklara beklemeyi, sabretmeyi ve zorluklarla baş etmeyi öğretir. Çocuklar için yağmurda ıslanmak ya da ellerin çamur olması bir problem değil, deneyimdir. Bu da çocuğun duygusal dayanıklılığını ve koşullara dayalı ilerleme becerisini artırır.

Duygusal Gelişim: Doğa ile temas, çocuklarda stres düzeylerini azaltır. Doğal ortamlar sakinleştirici ve rahatlatıcı bir etki oluşturur.
Bilişsel Gelişim: Gözlem, karşılaştırma, neden-sonuç ilişkisi kurma gibi bilişsel beceriler gelişir. Ayrıca çocuklar deneyerek öğrenir.
Sosyal Gelişim: Grup oyunları, ekip çalışmaları ve birlikte karar alma becerileri sosyal gelişimi destekler.
Motor Gelişim: Tırmanma, zıplama, taşıma gibi fiziksel aktiviteler kaba motor becerilerini; doğal materyallerle ince işler yapma ise ince motor becerilerini geliştirir.

Orman okulu modeli, çağımızın teknolojiye bağımlı, hareketsiz yaşam tarzlarına karşı doğal bir denge sağlar. Özellikle okul öncesi dönemde uygulandığında, çocuğun tüm gelişim alanlarını kapsayan bütüncül bir etki oluşturur. Ayrıca bu yaklaşım, doğayı koruyan bireylerin yetişmesinde önemli bir rol oynar.